Tổng số bài gửi : 256 Join date : 10/06/2011 Age : 37 Đến từ : Xứ sở Xì Trum
Tiêu đề: Tế bào thần kinh Mon Jun 13, 2011 2:42 pm
1. Đặc điểm cấu tạo của nơron (neuron)
Tế bào thần kinh còn được gọi là nơron. Đó là những tế bào được biệt hoá cao độ, có khả năng tiếp nhận, dẫn truyền, xử lí, chuyển giao và tàng trữ thông tin, điều hoà các tổ chức mà nó chi phối.
Trong giai đoạn phôi thai, tế bào thần kinh cũng được phân chia, phân hoá rồi phân bố hình thành mô thần kinh. Sau khi sinh, số lượng nơron không tăng nữa. Trong suốt cuộc đời người, số lượng các nơron không những không tăng mà còn giảm dần theo tuổi. Từ 70 tuổi trở đi, mỗi năm não người mất đi khoảng 1,4% tổng số nơron.. Điều này nói lên một điều rằng, một cấu tạo luôn thay đổi về mặt số lượng sẽ không đảm nhiệm được các chức năng chứa đựng thông tin mang tính chất di truyền và tập nhiễm.
(Có người nói: "Não nếu được dùng nhiều, các tế bào não sẽ bị chết", "não dùng nhiều sẽ trở nên chậm chạp". Đúng hay sai? )
Có rất nhiều loại nơron với hình dạng, kích thước khác nhau, nhưng chúng đều có cấu tạo gồm một thân bào và các rễ. Thân bào có màng, chất tế bào, nhân, ti thể, bộ máy golgi và các thể niss. (Thể niss là tổ hợp mạng lưới nội chất có hạt).
Từ thân phát ra nhiều tua ngắn và một tua dài (sợi trục). Các tua ngắn phân nhánh thành nhiều nhánh nhỏ gọi là đuôi gai. Các sợi nhánh và các đuôi gai là nơi tiếp xúc tận cùng với các nơ ron khác đi tới gọi là diện xináp. Mỗi nơ ron có thể tiếp xúc 6.000 xináp. Sợi nhánh có nhiệm vụ dẫn truyền xung thần kinh từ ngoài vào thân. Sợi trục có nhiệm vụ dẫn truyền xung thần kinh từ trong thân ra. Sơi trục có thể dài đến vài chục cm. Cuối sợi trục được phân rất nhiều nhánh gọi là chùm tận cùng. Trong sợi trục chứa đầy bào tương.
Số lượng và chiều dài của các tua ngắn và sợi trục phụ thuộc vào lứa tuổi.
Đa số các sợi trục của nơron vận động thường có kích thước lớn, được bọc trong một bao miêlin dày không liên tục làm thành các eo Ranvie. Bao miêlin là một phôtpholipit màu trắng, có tính cách điện. Sợi trục của các nơron cảm giác thường có kích thước nhỏ hơn, có bao miêlin mỏng hơn. Sợi trục của các nơ ron thần kinh dinh dưỡng không có bao miêlin. Ngoài bao miêlin, sợi trục còn được bao bởi lớp tế bào Soan (Schwann). Tế bào Soan là tế bào bao quanh sợi trục nơron (neuron), và chính nó đã phát triển để tạo thành bao miêlin (Myeline)
[
2. Phân loại nơro
Tuỳ thuộc vào vị trí, hình thái, chức năng hoạt động của tế bào thần kinh mà có nhiều cách phân loại khác nhau :
+ Dựa vào hình thái, người ta chia thành 3 loại:
- Nơ ron đơn cực : cấu tạo chỉ một thân và một sợi trục, phổ biến ở các cơ quan thụ cảm xúc giác, bản thể
- Nơ ron lưỡng cực: cấu tạo gồm một thân, một sợi trục và một sợi nhánh, thường đặc trưng cho hệ thị giác, thính giác, khứu giác. Hình dạng nơron lưỡng cực có thể hình nón, hình que.
- Nơron đa cực, gồm các nơron có một thân, một sợi trục và nhiều sợi nhánh. Nơron đa cực thường có dạng hình thoi, hình sao, hình đa giác. (Nơ ron đa cực của tế bào Purkinjơ ở tiểu não có rất nhiều tua ngắn trông giống một cành san hô xanh).
+ Dựa vào chức năng sinh lý, người ta chia thành 3 loại:
- Nơron cảm giác (hay nơron hướng tâm), thường có sợi trục bé, có bao miêlin mỏng, tần số phát sinh xung động lớn. Nhờ đó chúng có thể tiếp thu được vô số các kích thích từ môi trường tác động lên cơ thể để truyền tới các trung khu thần kinh.
- Nơron vận động (hay nơron ly tâm): có sợi trục lớn, có bao miêlin dày, có nhiệm vụ tuyền thông tin từ trung tâm ra ngoại biên, tới các cơ quan thừa hành. Tần số phát sinh xung thường nhỏ nên khả năng dẫn xung li tâm tốt, không bị tắc nghẽn và chúng có thể hoạt động liên tục.- Nơ ron liên hợp: có nhiệm vụ trao đổi thông tin trong một phần của bộ phận thần kinh trung ương hoặc giữa 2 loại nơron trên
Tiêu đề: Tế bào thần kinh 
Mon Jun 13, 2011 2:42 pm
